|
Abstract
|
OBJECTIVES:
In this study, the primary aim was to demonstrate the effect of temperamental traits on psychiatric symptoms. The secondary aim was to make the reliability of the 3-factor structure of the Strengths Difficulties Questionnaire (SDQ).
Materials and Methods:
1,563 young adolescents (46.4% female, 53.5% male) were recruited from secondary school in İstanbul. SDQ and Early Adolescent Temperament Questionnaires were administered to the participants.
Results:
High level of frustration, low level of effortful control and surgency predicted internalizing problems. Externalizing problems were predicted by high surgency, frustration and low effortful control and affiliation. Prosocial behaviors were associated with high affiliation, high effortful control and low surgency. Total problems were predicted by low levels of effortful control, surgency, affiliation and high frustration. The internal consistency reliability of internalizing problems, externalizing problems, and prosocial behaviors subscales of SDQ were found as 0.63, 0.64, and 0.67, respectively.
Conclusion:
Effortful control had more effects on internalizing and externalizing problems compared to temperamental traits and also, it was a predictor for prosocial behavior. The internal consistency of internalizing problems, externalizing problems and prosocial behaviors subscales of SDQ were found in a moderate range. Three-factor structure of SDQ can be used in low risk samples in early adolescents.
Keywords: Temperament, effortful control, internalizing problems, externalizing problems
===
Mizaç bireyin kişiliğinin köken aldığı, sinir sistemindeki farklılıklara dayanan, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle şekillenen bireysel farklılıklar olarak tanımlanabilir.1,2 Rothbart'a göre mizaç kendini düzenleme ve tepkisellik olmak üzere iki katmandan oluşur.3 Tepkisellik katmanı, bireyin nöroendokrin, otonom sistem ve affektif sistemlerdeki biyolojik uyarılabilirliğini, içsel ve dışsal uyarılmalara karşı verilen yanıtlardaki bireysel farklılıkları ifade eder. Uyaranlar karşısında verilen tepkinin eşik değerindeki, yoğunluğundaki, tepkinin ortaya çıkış süresindeki ve tepkinin sönümlenmesindeki farklılıklar bireysel farklılıkları oluşturur. Bireylerin verdiği bu tepkiler bireyin içinde bulunduğu gelişim dönemine göre, örneğin bir bebeğin olumlu bir uyarana yönelmesi, olumsuz uyaran karşısında ağlaması gibi, farklı şekillerde gözlemlenebilir.4,5 Birey yaşamın başında davranışlarını ve duygularını düzenlemede yetersizken, sonraki dönemlerde kendi davranışlarını ve duygularını istemli bir şekilde düzenleme becerisini edinir.5 Bu beceri yaşamın ilk yıllarında ve okul öncesi dönemde hızla gelişirken ergenlik döneminde daha sabit bir yapı haline gelir.
Ergenliğe geçişle birlikte psikopatoloji riskinin oldukça arttığı ve bunda nöropsikolojik birçok faktörün etkili olduğu bilinmektedir.6,7 Bebeklik ve çocukluk dönemindeki mizaç özellikleri de ergenlikte psikiyatrik problemlerin ortaya çıkışını belirleyen risk faktörleri arasında sayılabilir.8-10 Bireyin kendi tepkilerini denetleme becerisi Rothbart11 tarafından "iradi denetim (effortful control)" olarak isimlendirilmiştir.İradi denetim bireyin dikkatini esnek bir şekilde yönlendirebilmesini ve dikkatini verebilmesini, davranışlarını inhibe ya da aktive edebilme becerilerini yani dikkat sistemindeki bireysel farklılıkları içerir.12 Yazında iradi denetim, yürütücü işlevlerin mizaci eşleniği olarak karşımıza çıkmaktadır ve bilişsel kendini düzenleme işlevine gönderme yapar, baskın bir duygusal yanıtı hafifletme ya da emosyon regülasyonu ile yakından ilişkilidir.3,13,14-16 İradi kontrolü iyi olan çocukların dikkat sürdürme becerileri, sosyal becerileri, uyum ve baş etme becerilerinin daha iyi olduğu belirtilmiştir.
Language: tr |