Citation

Giotakos O, Tsouvelas G, Kontaxakis V. Psychiatrike 2012; 23(1): 29-38.

Vernacular Title

Αυτοκτονίες και υπηρεσίες παροχής ψυχικής υγείας στην Ελλάδα

Affiliation

Psychiatric Department, 414 Army Hospital of Athens, Athens.

Copyright

(Copyright © 2012, Hellēnikē Psychiatrikē Hetaireia)

DOI

unavailable

PMID

22549038

Abstract

Some studies have shown that access to mental health services can have an impact on mental health outcomes, including the suicide rates. The aim of the present study was to examine the relationship between regional and prefecture suicide rates (suicides per 100.000 residents) and both the number of primary and mental health-care service providers and the number of mental health infrastructures in Greece. Data were taken mainly from the Hellenic Statistical Authority (EL.STAT.) and the Ministry of Health for the period 2002-2009. Spearman correlations were used to examine the relationship between primary health-care, mental health providers and suicide rates per 100,000 residents at the prefecture, administrative region and geographical region levels. Men showed significantly higher suicide rates than women (U=-7.20, p<0.001). For the period 2002-2009, the highest suicide rate at the prefecture level were in Rethymno (6.99), Rodopi (5.62) and Zakynthos (5.28). For the same period, the highest suicide rates at the geographical level were in Peloponnisos (4.01), Ionian Islands (4.03) and Grete (3.65). Increase in suicide rates (2009 vs 2002-2009) was observed in the following geographical regions of Greece: Crete (4.76 vs 3.65), Thrace (4.45 vs 2.02) Central Greece (3.61 vs 1.39) Aegean Islands (3.03 vs 1.28). The highest correlations between suiciderutes and health services at the geographic regional level were found to be during the period 2007-2009, where suicide rates showed a significant negative correlation with privately practicing psychiatrists (rho=-0.71, p<0.05), privately practicing psychologists (rho=-0.56, p<0.05), pathologists (rho=-0.73, p<0.01), and the number of the official mental health services (psychiatric clinics, day centers, mobile mental health units etc.) (rho=-0.73, p<0.01). In conclusion it was found that at all regional levels, suicide rates were reversely related to the number of primary health-care and mental health service providers, as well as the number of mental health infrastructures in Greece. It should be noted that the running financial crisis in Greece seems to have many effects on quality of life, since the most common effects of an economic crisis are unemployment, spending power cuts,general insecurity and public spending retrenchment, including health related budget cuts. Having in mind the above situation, further analyses are needed to determine the relationship between mental health-care services, suicide rates and other psychosocial indices, in order to provide a strategic plan for a better design of mental health-care policy in Greece. Key words: suicide, suicide rates, mental health, mental health service providers, financial crisis.

Language: el

Vernacular Abstract

Ερευνες έδειξαν ότι η καλή πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας αυξάνει τη δυνατότη- τα για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των ψυχικών διαταραχών, καθώς και για μείωση του αριθμού των αυτοκτονιών. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της συσχέ- τισης ανάμεσα στους δείκτες αυτοκτονίας (αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους) και τον
αριθμό των ειδικών ψυχικής υγείας, των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας, καθώς και των ειδικών πα- ροχής πρωτοβάθμιας υγείας στην Ελλάδα, για τη χρονική περίοδο από 2002 έως 2009. Πηγές των δεδομένων ήταν η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (EL.STAT.), η ιστοσελίδα του Χρυσού Οδηγού και τα πεπραγμένα του Προγράμματος «Ψυχαργώς» του Υπουργείου Υγείας. Χρησιμοποιήθηκαν συσχε- τίσεις με το κριτήριο Spearman, με σκοπό να εξεταστεί η σχέση ανάμεσα στους δείκτες αυτοκτονι- ών και τον αριθμό των υπηρεσιών παροχής πρωτοβάθμιας ή ψυχικής υγείας, σε επίπεδο Νομών και Διοικητικών και Γεωγραφικών Περιφερειών. Οι άνδρες εμφάνισαν συστηματικά υψηλότερους δείκτες αυτοκτονιών σε σύγκριση με τις γυναίκες (U=7,20, p<0,001). Οι υψηλότεροι μέσοι δείκτες αυτοκτονι- ών για την περίοδο 2002–2009 σε επίπεδο Νομού εντοπίζονται κατά σειρά στους Νομούς Ρεθύμνου (6,99), Ροδόπης (5,62) και Ζακύνθου (5,28). Οι υψηλότεροι μέσοι δείκτες αυτοκτονιών για την περίοδο 2002–2009 σε επίπεδο Γεωγραφικών Περιφερειών εμφανίζονται κατά σειρά στη Μακεδονία (4,20), τα Ιόνια Νησιά (4,03) και την Κρήτη (3,65). Αύξηση των δεικτών αυτοκτονίας (2009 έναντι 2002–2009) πα- ρατηρήθηκε στις περιφέρειες της Κρήτης (4,76 έναντι 3,65), της Θράκης (4,45 έναντι 2,02) της Στερεάς Ελλάδας (3,61 έναντι 1,39), των Νησιών του Αιγαίου (3,03 έναντι 1,28). Οι πλέον σημαντικές αρνητικές συνάφειες ανάμεσα στους δείκτες αυτοκτονίας και τις υπηρεσίες υγείας εντοπίζονται στο επίπεδο των Γεωγραφικών Περιφερειών για την περίοδο 2007−2009, στην οποία οι δείκτες αυτοκτονίας εμ- φάνισαν αρνητικές συσχετίσεις με τον αριθμό των νευρολόγων-ψυχιάτρων (rho=−0,71, p<0,05) και ψυχολόγων ιδιωτικής απασχόλησης (rho=−0,56, p<0,05), των παθολόγων δημόσιας απασχόλησης (rho=−0,73, p<0,01), καθώς και με τον αριθμό των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας (ψυχιατρικές κλινι- κές, κέντρα ημέρας, κινητές μονάδες ψυχικής υγείας κ.ά.) (rho=−0,73, p<0,01). Συμπερασματικά, βρέ- θηκε ότι τόσο σε επίπεδο Νομού όσο και σε επίπεδο Διοικητικής αλλά και Γεωγραφικής Περιφέρειας της Ελλάδας, οι δείκτες αυτοκτονίας σχετίζονται αντίστροφα με τον αριθμό των δημόσιων ή ιδιωτών ειδικών ψυχικής υγείας, τον αριθμό των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας, καθώς και των ειδικών γενι- κής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Δεδομένων των συνεπειών της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η περαιτέρω διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στις παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας και την αυτοκτονικότητα, αλλά και άλλες ψυχοκοινωνικές παραμέτρους, αναμένεται ότι θα βοηθήσει στον καλύτερο σχεδιασμό πρόσβασης των ασθενών στις σχετικές υπηρεσίες, αλλά και στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.
Λέξεις ευρετηρίου: Αυτοκτονίες, δείκτες αυτοκτονίας, υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ψυχική υγεία, οι- κονομική κρίση.